In de praktijk behandelen we dagelijks volwassenen vrouwen (25 jaar en ouder) die last hebben van acné. Het lijkt steeds vaker voor te komen dat het plaatsen van het Mirena spiraaltje de oorzaak is van de verschijning van puistjes, mee-eters en roodheden op volwassen leeftijd. In dit blogbericht leg ik uit hoe dit komt en wat je er aan kunt doen.
Acné tarda
Het kan gebeuren dat je als puber nooit last hebt gehad van puistjes en dat je tussen je twintigste en dertigste plotseling last krijgt van acné. Acné tarda is de officiële benaming van acné die op volwassen leeftijd (na het 25ste levensjaar) ontstaat. Het kan ook zijn dat je in de puberteit al in een bepaalde mate last hebt gehad van acné, maar dat de klachten verergeren bij volwassenen leeftijd. Ook dan noemen we de klacht acné tarda. Ongeveer 12% van alle vrouwen heeft hier last van.
Wat zijn de kenmerken van acné op volwassen leeftijd?
Volwassenacné zien we veel rondom de mond, kin, kaaklijn en hals. Opvallend is dat de onzuiverheden eigenlijk continu aanwezig zijn, maar vooral toenemen net voor de menstruatie.
Er zijn doorgaans minder ontstekingen en zwarte mee-eters aanwezig vergeleken met acné bij pubers, maar de huid kan wel heel onregelmatig aanvoelen door de rode bultjes en onderhuidse mee-eters. De onzuiverheden zijn vaak heel ‘vurig’; de huid kan flinke roodheid vertonen. Zodra de puistjes en bultjes zelf uitgedrukt worden, zie je vaak dat de ontstekingen verergeren door zwelling en korstvorming. Vrouwen die veel aan de huid pulken en zelf puistjes en onderhuidse mee-eters uitknijpen, hebben grotere kans op acné-littekentjes en pigmentvlekjes (post-inflammatoire hyperpigmentaties). Al met al maakt dit huidbeeld veel vrouwen flink onzeker.
Mirena spiraaltje als oorzaak
Het anti-conceptie spiraaltje bevat het vrouwelijk progestageenhormoon levonorgestrel. Levonorgestrel heeft een zaaddodend effect en zorgt er onder andere voor dat een (bevruchte) eicel niet goed kan innestelen in het baarmoederslijmvlies, waardoor zwangerschap wordt voorkomen. De voordelen van het spiraaltje zijn vooral gemak en betrouwbaarheid. Nadelen zijn bijwerkingen zoals stemmingswisselingen, onregelmatig bloedverlies, buik- en rugpijn niet zelden: acné. Meer dan 35% van de vrouwen met een spiraal krijgt last van acné!
Verhoogde talgproductie door spiraal
De verhoogde concentratie levonorgestrel in het bloed zorgt voor een verhoogde gevoeligheid voor het mannelijke hormoon testosteron. Dit zorgt er voor dat de talgklieren actiever worden.
Bij een overmatige talgproductie kan een een blokkade ontstaan in de talgklieruitgangen, bijvoorbeeld door het blijven plakken van de dode huidcellen. Als de afvoer van talg stagneert ontstaat er een ophoping van talg in de talgklier. De productie gaat gewoon door en de druk wordt hoger en hoger. Als het talg naar boven wordt gedrukt als een prop zien we een mee-eter verschijnen: de zwarte puntjes of witte onderhuidse bultjes. Zodra de klierwand barst van de druk ontstaat er een ontsteking of puist, ter herkennen aan zwelling, roodheid, pijn en met of zonder een witte kop met pus.
Wat kan je er aan doen als je acné krijgt van het Mirena spiraaltje?
Je kan wachten tot de acnéklachten vanzelf afnemen, maar als je pech hebt kan dit jaren duren. Wacht direct na plaatsing rustig af wat hoe je huid reageert en geef het een aantal weken tot maanden de tijd. Mocht de huid een langere tijd steeds onzuiverder worden en lijd je er psychisch onder? Dan is het begrijpelijk dat je nadenkt over een oplossing…
Laten verwijderen van spiraal
Allereerst is het belangrijk dat huisartsen voor het plaatsen goed informeren over de mogelijke bijwerkingen van het Mirena spiraaltje. Als je erg veel last hebt van acné zoals boven beschreven, kan je overwegen om het Mirena spiraaltje te laten verwijderen. Er is een aantal studies gedaan waaruit duidelijk naar voren komt dat de acnéklachten verminderen of verdwijnen na het verwijderen van het spiraaltje. Meestal is het verwijderen alleen niet voldoende om acné helemaal rustig te krijgen en is er acnébehandeling of medicatie nodig om de talgproductie onder controle te krijgen.
Koperspiraal
Wil je toch graag een spiraal als anti-conceptiemethode aanhouden? Dan is het overwegen van plaatsing van een koperspiraal een optie. Een koperspiraal geeft geen hormonen af, maar kan in tegenstelling tot het Mirena spiraaltje wel hevigere menstruaties veroorzaken. Laat je goed informeren en bespreek dit of de andere anti-conceptiemethoden samen met je huisarts.
Verergerende factoren verminderen
Wat we vaak zien gebeuren is dat vrouwen met acné op volwassen leeftijd in één of meer vicieuze cirkels terecht kunnen komen, zoals: obsessief er mee bezig zijn (zelf uitknijpen en pulken), de onzuiverheden verstoppen met foundation, de gevoeligheid van de huid verergeren door verkeerd productgebruik en stress. Deze factoren dragen niet bepaald bij aan verbetering van de klacht. Toch is het heel menselijk en herkenbaar. Wij helpen je graag deze vicieuze cirkels te doorbreken met onze adviezen en acnébehandelingen.
Acnétherapie
Acnétherapie is een persoonlijke afgestemde behandeling, elke huid is immers uniek. Acné bij volwassenen wordt gericht aangepakt, met meer respect voor de gevoelige huid. We zoeken naar de dieper gelegen oorzaak van het probleem, zodat naast effectieve dieptereinigingen ook gewerkt wordt aan het voorkomen van nieuwe onzuiverheden. Therapeutische producten dragen voor een groot deel bij aan de verbetering.
Je bent van harte welkom op het intakegesprek met één van onze zeer ervaren huidtherapeuten. Acnétherapie wordt vaak Vergoedingen huidtherapie 2020 bij een aanvullende polis. Lees meer over Acnébehandeling.