Lichaamsbeharing is in principe een normaal verschijnsel. Vergeleken met onze prehistorische voorouders zijn we door de evolutie heen al veel lichaamshaar ‘verloren’, maar we zijn het nog niet helemaal kwijtgeraakt. Waarschijnlijk speelt lichaamshaar ook een rol bij de seksuele aantrekkingskracht van mensen onderling, door geur en als teken van geslachtsrijpheid. De één stoort zich wel aan zijn of haar lichaamsbeharing, de ander niet. Over het algemeen is ontharen wel de huidige trend.
Lichaamsbeharing bestaat uit donshaar (vellushaar) en terminaal haar. We worden geboren met ongeveer 5 miljoen haarzakjes verspreid over ons lichaam. Hoe deze verdeeld zijn is vastgelegd in onze genen. De meeste haarzakjes maken donshaartjes aan, een kleiner aantal maakt terminale haren aan. Terminale haren zijn dikker en beter zichtbaar. Afhankelijk van de locatie kunnen ze 1 tot 50 centimeter lang worden.
Van donshaar tot terminaal lichaamshaar
Bij de geboorte hebben baby’s alleen terminale haren op hun hoofd, de rest van de terminale haren wordt tijdens de puberteit zichtbaar. Donshaar wordt onder invloed van androgenen, de mannelijke geslachtshormonen, dikker, zwaarder en donkerder. Bij vrouwen worden androgenen geproduceerd door de eierstokken en de bijnieren, bij mannen door de testikels en de bijnieren.
Zowel mannen als vrouwen krijgen okselhaar en schaamhaar. Mannen krijgen daarnaast ook terminale haren in het gezicht, op de buik, borst, de armen en benen, nek en soms ook op de schouders en de rug. Bij vrouwen ontstaan ook terminale haren op de armen en benen.
Schaamhaar kan bij vrouwen nog tot op 22 jarige leeftijd toenemen. Bij mannen kan het langer duren voordat het uiteindelijke beharingspatroon bereikt wordt, omdat de hormoonspiegel bij mannen pas na het 30ste levensjaar stabiliseert.
Op middelbare leeftijd neemt de dichtheid van haarzakjes af en kunnen haren grijs worden. Terminale haren kunnen dan ook weer veranderen in donsharen. Bij het ouder worden krijgen mannen vaak stuggere beharing in de oren, in de neus en bij de wenkbrauwen. Als gevolg van de overgang kunnen bij vrouwen terminale haren ontstaan in het gezicht. Lees hier meer over gezichtsbeharing.
Ongewenste lichaamsbeharing
Wanneer spreken we van ‘ongewenste lichaamsbeharing’? Dat ligt aan een aantal factoren:
Man of vrouw:
Mannen vinden hun lichaamsbeharing over het algemeen minder storend vergeleken met vrouwen.Veel vrouwen vinden een gladde, haarloze huid belangrijk: het wordt geassocieerd met vrouwelijkheid en hygiëne.
Locatie beharing:
Veel mannen ervaren lichaamsbeharing op de rug, schouders en de nek als ongewenst haar. Soms zien zij ook liever een gladde borst en buik. Vrouwen accepteren haargroei op de armen en benen sneller dan haren onder de oksels, in de liezen of op plaatsen waar geen haren bij vrouwen ‘horen’ te zitten. Denk aan een streepje haar rond de navel, op de dijbenen, rond de tepelhoven, billen of onderrug.
Kleur en dichtheid van de haargroei:
Sommige mannen vinden een beetje haar op hun rug, schouders, borst en buik niet erg, maar wel zodra het heel dichtbegroeid, donker of stug is. Dan wordt het door hun omgeving opgemerkt als de huid ontbloot wordt, bijvoorbeeld bij het zwemmen. Vrouwen die stugge, donkere haren op de ledematen hebben storen zich sneller aan de haren in tegenstelling tot vrouwen met blonde of lichtbruine haren op de benen, armen of op andere plekken.
Cultuur:
De opvattingen over lichaamsbeharing verschilt van mens tot mens en per cultuur. In Aziatische landen komt lichaamsbeharing weinig voor en wordt schaamhaar gezien als ‘aantrekkelijk’, terwijl in islamitische landen schaamhaar geschoren wordt vanuit religieuze redenen. In onze huidige westerse cultuur is een gladde, haarloze huid de trend.
Problemen bij het ontharen:
Scheren, epileren en harsen kunnen de huid irriteren. Sommige mensen hebben snel ingegroeide haren en ontstekingen. Ook om deze reden kan lichaamsbeharing als storend worden ervaren. Daarbij houden we over het algemeen meer van een zachte, gladde huid dan van een stoppelige huid met bultjes en roodheden.
Lees hier meer over irritatie na het scheren.
Afwijkingen in lichaamsbeharing
Hirsutisme
Wanneer er haren groeien op plaatsen waar deze normaal bij vrouwen niet voorkomen, spreekt men over hirsutisme. Er ontstaat dan een mannelijk beharingspatroon. De belangrijkste oorzaken van hirsutisme zijn hormonale factoren en medicijngebruik. Bij hormonaal hirsutisme worden de androgene steroïden als oorzaak gezien. De bijnierschors en het ovarium kunnen een teveel aan deze hormonen produceren. Dit kan ontstaan door tumoren afkomstig van de bijnierschos en ovarium of het polycystisch-ovariumsyndroom. Onderzoek en behandeling vinden meestal plaats bij een arts of specialist. Ontharen door middel van laserontharing is ook dan nog steeds effectief, de haargroei kan door deze behandeling sterk afnemen.
Hypertrichosis
Hypertrichosis is een vorm van overbeharing op een willekeurige plek op het lichaam. Het kan aangeboren zijn, maar het kan ook op latere leeftijd opkomen. Het komt voor bij mannen en vrouwen. Hypertrichosis kan ontstaan als bijwerking van medicijnen, zoals minoxidil, penicillamine en corticosteroïden. Soms komt het door een chronisch ontstoken gewricht of een chronische prikkeling op de huid. Bij aangeboren hyperhytrosis kan er sprake zijn van overbeharing in een moedervlek (Tierfellnaevus), ook kan deze aandoening behoren bij diverse syndromen, meestal op neurologisch gebied.
Behandeling van lichaamsbeharing
Bij Huidzorg Houten zijn we gespecialiseerd op het gebied van permanente ontharing. Op de volgende pagina kunt u meer vinden over de behandeling van lichaamsbeharing.