Dit blogbericht gaat over een psychisch probleem: de drang om aan je huid te pulken, ook wel skin picking genoemd. Nu pulkt iedereen weleens aan de huid, maar bij sommige mensen slaat het door en wordt het een obsessie. Bij ons in de praktijk komen we dit fenomeen vrij regelmatig tegen, in meer of mindere mate. Meestal is er sprake van een onderliggend huidprobleem, zoals een milde vorm van acné, maar soms is er geen puistje te bespeuren en zien we enkel korstjes, zweertjes en littekens. Heeft deze klacht een naam? Hoe ontstaat het en wat kun je er tegen doen?
Krabben aan je huid
Het wordt vaak erger als je gestrest bent, of juist verveeld. Zonder erbij na te denken voel je met de vingertoppen aan je gezicht (of rug of armen) en krab je zonder dat je het door hebt aan een bultje of korstje. Natuurlijk weet je achteraf dat het niet slim was om te doen, maar toch voel je een vreemd soort opluchting dat de huid weer regelmatig aanvoelt. Als je in de spiegel kijkt zie je een wondje, soms met bloed en natuurlijk komt daar uiteindelijk weer een korstje te zitten…die je er vervolgens ook weer afkrabt. Gevolg: een huid met oneffenheden, pigmentvlekjes, wondjes, zweren, infecties en littekens.
Controleren en uitknijpen in de spiegel
Zodra er een spiegel in de buurt is voel je de neiging om de huid van dichtbij te controleren. Met je vingertoppen screen je je huid af en daarbij raak je in een soort trance. Je knijpt alle bultjes, puistjes en mee-etertjes uit en krabt alle korstjes, schilfertjes en andere ongelijkmatigheden weg. Zelfs de kleinste plekjes en onrijpe puistjes komen aan de beurt en er komt een prettig, ontspannen gevoel over je heen als er wat talg uitkomt. De sessie kan makkelijk een half uur of langer duren. Als je naar bed gaat en in de spiegel kijkt, denk je: wat heb ik gedaan? Natuurlijk weet je wel dat het niet goed is, toch kan je er niet mee stoppen…
Schaamte en make-up
De volgende ochtend voel je spijt want de huid ziet er juist slechter uit dan voorheen. Een schaamtegevoel volgt, want hoe kan je vandaag de deur uit? Dat wordt weer flink camoufleren met foundation en concealers, terwijl je eigenlijk een hekel hebt aan make-up. De huidschade maakt je flink onzeker en soms zeg je er zelfs afspraken voor af.
Skin Picking of dermatillomanie
Dwangmatig pulken aan de huid kan dermatillomanie of skin-picking genoemd worden. Acné excoriée des jeunes filles (opengekrabte acné) wordt onder huidtherapeuten vaak gebruikt. Het is een dwangstoornis, net als ernstig nagelbijten. De klacht valt onder Body-Focused Repetitive Behavior, oftewel overmatig verzorgingsgedrag voor het eigen lichaam.
Mensen die last hebben van deze pulkziekte kunnen ook obsessief bezig zijn met het uittrekken van ongewenste haartjes, pulken van ingegroeide haartjes, overmatig reinigen, friemelen aan storende hoekjes en haaltjes aan nagels, pulken aan eelt, moedervlekken of muggenbulten.
Skin picking heeft overeenkomsten met automutilatie, maar dat is het niet. Zelfbeschadiging is namelijk niet het doel, maar eerder een vervelend bijeffect.
Oorzaak skin picking
De exacte oorzaak van skin picking wordt nog onderzocht. Meestal begint het bij een onderliggend huidprobleem, zoals acné. Soms is er sprake van ingebeelde acné en wordt de intacte huid beschadigd. Dan spreken we niet meer over slechte gewoonte, maar over een psychische klacht.
De obsessie kent pieken en dalen. Het wordt vaak erger als je niet lekker in je vel zit of stress hebt of bij vrouwen net voor de menstruatie. Het kan weer minder worden bij afleiding, bijvoorbeeld op vakantie of als er weinig spiegels in de buurt zijn. Skin picking komt voor bij mannen en vrouwen. Het kan beginnen in de puberteit, maar ook later. Het probleem kan tientallen jaren aanhouden als je geen hulp zoekt.
Tips voor thuis bij skin picking
Een aantal tips om de vicieuze cirkel te doorbreken en meer macht te krijgen over deze ongewenste gewoonte:
- Verstop alle pincetten, uitvergrootspiegeltjes en nagelschaartjes in huis.
- Zorg voor minder fel licht in de buurt van je spiegel of verwijder een aantal spiegels in huis.
- Vraag of een huisgenoot je meehelpt door je te laten herinneren: “afblijven”!
- Knip je nagels kort.
- Zoek afleiding voor in de zwakke momenten. Pak een boek of ga iets anders doen wat je ontspant.
- Er bestaan een aantal fora over skin-picking waaraan je kan merken dat er veel mensen zijn met hetzelfde probleem. Hierin worden nog meer tips gegeven die wellicht kunnen helpen en het geeft een fijn gevoel dat je niet de enige bent.
Hulp zoeken bij skin picking
Het feit dat de huid beschadigt raakt en littekens gaat vertonen is natuurlijk heel vervelend, maar de onzekerheid en schaamte wat skin picking opbrengt is de belangrijkste reden om hulp te zoeken. De drang om te krabben beïnvloed dan de kwaliteit van het leven. Mocht het je zelf niet lukken om te stoppen met het pulken aan je huid, wees dan niet bang om stappen te ondernemen.
Gedragstherapie
Bespreek allereerst de klacht met je huisarts. Hij of zij kan inschatten of het verstandig is om persoonlijk behandeling te krijgen in een polikliniek of behandelcentrum waar je onder begeleiding van een psycholoog gecoacht wordt. In deze link zie je een overzicht van behandelcentra voor meer informatie.
De huidtherapeut kan helpen bij skin picking
De huidtherapeut is bekend met de lastige vicieuze cirkel waar je in zit en neemt het probleem serieus. Zij kan je helpen door begrip te tonen en je begeleiden in de up’s en down’s. Ook kan ze je geruststellen, want vaak is er niet zoveel aan de hand met je huid. Het feit dat je onder controle bent van een huidtherapeut kan de drang verminderen er zelf aan te zitten. Je mag bellen om langs te komen als er iets zit, zodat je zelf niet hoeft te pulken.
Productadvies en huidbehandeling bij skin picking
ZO Skin Health heeft huidverzorgingsproducten om de huid hygiënisch en zorgvuldig te reinigen, zonder dat de huid beschadigt of geïnfecteerd raakt. De producten bevatten therapeutische ingrediënten die de celdeling kunnen stimuleren waardoor de huid sneller hersteld. Met persoonlijk productadvies van de huidtherapeut kunnen puistjes voorkomen worden en pigmentvlekken vervagen. Daarnaast zijn er effectieve behandelingen die de huid weer gezond en gladder kunnen maken, zoals acnébehandelingen, chemische peelings, SkinPen microneedling en EndyMed Pro 3DEEP FSR en/of INTENSIF behandelingen.
Lycogel
Omdat je meestal niet van de één op de andere dag van skin picking af kan komen, kan een tussenoplossing ervoor zorgen dat je je wat zekerder voelt. Lycogel is een camouflageproduct die ontwikkeld is voor de acnéhuid, kwetsbare huid en nét behandelde huid. De foundation bevat spf 30 en zorgt dat de huid blijft ademen. Je hoeft je dus absoluut niet schuldig te voelen om dit te gebruiken, want je verstopt de huid absoluut niet. Als je huid door dit product egaler oogt, ben je minder geneigd aan de huid te friemelen. Daarnaast wil je de make-up niet verpesten door aan je huid te zitten, dus het kan een middel zijn om de vicieuze cirkel te doorbreken.